“`html
Özge Özdemir
Dünyanın en köklü çocuk programlarından biri olan Susam Sokağı’nın geleceği, finansal problemler nedeniyle belirsizliğe büründü.
Türkiye de dahil olmak üzere pek çok ülkede nesiller boyu çocuklara hem eğlence hem de eğitim sunan Susam Sokağı, yeni bir yayın evi arayışına girdi.
Özünde, Susam Sokağı ABD’nin kamu yayıncısı PBS’te hayat bulmuştu.
2015 yılından itibaren HBO ile yapılan anlaşma doğrultusunda, program önce HBO’da sonra PBS’te gösteriliyordu.
Bu durum, Susam Sokağı’nın yapım sürecinin uzun, zorlu ve maliyetli olmasına karşın, programa maddi açıdan bir soluk aldırıyordu.
Ancak HBO’nun daha çok yetişkin izleyicilere odaklanması ve çocuk programlarına olan talebin azlığı sebebiyle, bu ay Susam Sokağı ile olan anlaşmasını sonlandırma kararı aldı.
Bu gelişme, Susam Sokağı’nın geleceğini tehlikeye sokmuş durumda.
Peki, Susam Sokağı hayatta kalmak için hangi yolları deniyor?
Türkiye’de Minik Kuş karakterine Hakan Odabaşı ses vermekteydi
Türkiye’de zamanında mahalle kültürünü aktaran bir program anlayışı bulunmaktaydı
Susam Sokağı, Türkiye’de 1989 yılında özel bir uyarlama ile iki sezon boyunca TRT’de yayınlanmıştı.
Amerikan versiyonundaki bazı skeçlerin Türkçe’ye çevrilmesinin yanı sıra, Türkiye’ye özgü içerik üretmek için yeni setler de inşa edilmiştir.
Minik Kuş, Kırpık ve Açıkgöz gibi kukla karakterlerin yanı sıra, Tahsin Usta, Zehra Teyze, Nihat Amca ile Hakan Abi gibi başarılı mahalle karakterleri, çocuklara işbirliği ve dayanışma gibi temel değerleri öğretiyordu.
Çocuk gelişim uzmanı ve oyun terapisti Özge Selçuk Bozkurt, Susam Sokağı’ndaki karakterlerin çocukların farklılıklara saygı duyması ve duygularını ifade edebilmesi için onlara rehberlik ettiğini vurguluyor.
Bozkurt, programın Türkiye’deki başarısının yerel kültüre entegre öğeler ile çocukların duygusal bağlarını güçlendirmesiyle ilgili olduğunu belirtiyor.
Güven Hokna, Köksal Engür, Aslı Öyken Taylan, Altan Erkekli gibi deneyimli sanatçılar, o dönemde Susam Sokağı’nın başarısına katkıda bulunan isimler arasında yer almışlardır.
Susam Sokağı’nın Türkiye’deki yapımcısı Tekin Özertem, yedi yıl önce yaptığı bir açıklamada, programın daha milli bulunmadığı gerekçesiyle kaldırılma talimatının geldiğini ifade etmişti.
ABD’nin en uzun süre yayında kalan çocuk programı
Türkiye’de bilinen adıyla Susam Sokağı, orijinal ismi Sesame Street olan program, ABD’de 1969’dan beri devam etmektedir.
Washington Post’un bu ayki bir makalesine göre, tek bir skeç üretim süreci birkaç haftayı bulabiliyor.
Bu süreç, akademik araştırmalardan senaryoların yazımına, yazılan hikayelerin çocuklar üzerinde test edilmesinden, stüdyoda çekim aşamalarına kadar birçok adımı içermektedir.
Tüm bu süreçler, programın maliyetini artıran faktörler olarak öne çıkıyor.
Pandemi süreci sonrasında Susam Sokağı, daha fazla çocukların duygusal ve ruhsal sağlığına odaklanmayı hedefleyerek, kuklaların aracılığıyla akademik becerilerin yanı sıra yaşam becerilerini de öğretme amacına yönelmiştir.
Elmo, Susam Sokağı’nın en popüler karakterlerinden birisidir
Elmo’nun sorusu geniş yankı uyandırdı
Bu yılın başında, Susam Sokağı’nın en tanınmış karakterlerinden Elmo, sosyal medya üzerinden takipçilerine nasıl olduklarını sormuştu.
Elmo’nun bu paylaşımına ABD Başkanı Joe Biden’dan Birleşmiş Milletler’e kadar binlerce kişi, yaşadıkları sorunları dile getirerek yanıt vermiştir.
Çocuk gelişim uzmanı Özge Selçuk Bozkurt, çocukların kendi duygularını tanımak ve isimlendirmekte destek almasına ihtiyaç duyduğuna dikkat çekiyor.
Bu nedenle Bozkurt, Elmo’nun insanlara nasıl olduklarını sormasının, çocuklara bu duyguları ifade etme imkanı sağladığını belirtiyor; bu sayede çocuklar, duygusal zekalarını sağlıklı bir şekilde geliştirme fırsatı buluyor.
Çocukların duygularını tanıması ve isimlendirmesi önemlidir
Bu paylaşımın yarattığı büyük etki sonucunda, programın yapımcıları gelecek sezon çocukların ruh sağlığına daha fazla odaklanmayı amaçlıyor.
Susam Sokağı’nın öncelikli amacı öncelikle alfabe ve sayıları öğretmekti, ancak son yıllarda çocukların duygusal gelişimine ağırlık vermeye başlamıştır.
Çocuk psikoloğu Dr. Rosemarie Truglio, 1997’den beri programa katkı sağlayan uzmanlardan biridir.
Truglio, güncel akademik verilerle paralel olarak çocuklara ve onların bakımını üstlenen ebeveynlere destek vermeyi hedefliyoruz, diyor.
Program, aile üyelerine çocukların davranışlarında oluşabilecek değişiklikleri gözlemleyerek çocuklarının ruhsal sorunlarını erken fark etmeleri adına yardımcı olmayı amaçlıyor.
Çocukların kızgın, üzgün, mutlu, kıskanç veya hayal kırıklığına uğramış gibi çeşitli duygularını tanıması, bunun üzerine konuşması oldukça önemlidir.
Kurabiye Canavarı
Öfke yönetiminde nefes alma teknikleri
Truglio, yeni sezon senaryolarının karakterlerin yoğun duygularını ve ilişkilerini yönetebilmeleri üzerine olacağını belirtti.
Örneğin, Edi ve Büdü’nün tartıştığı bir sahnede bir aslan kuklası, karakterlere öfkelendiklerinde derin nefes almamız gerektiğini öğretecek.
Bozkurt, çocukların duygusal açmazları ve ruhsal durumlarla başa çıkabilmesi için açık bir iletişim ortamı oluşturmanın önemini vurguluyor.
Bu tür iletişim, çocukların duygularının geçici olduğunu kavramalarına yardımcı olmakta ve zorlayıcı hislerle başa çıkmalarını kolaylaştırmaktadır.
Susam Sokağı izleyen çocuklar akademik olarak daha başarılı oluyor
2 ile 5 yaş arasındaki çocuklara yönelik yayın yapan Susam Sokağı, yıllar içinde değişen ihtiyaçlara cevap vererek kendini yenilemeye çalışıyor.
Susam Sokağı’nın sevilen karakterleri, geçmişten günümüze pek çok kuşağın gelişimine katkıda bulunmuştur.
1990’ların başında yapılan kapsamlı araştırmalara göre, okul öncesi dönemde Susam Sokağı’nı izleyen çocukların lisede çok daha başarılı oldukları gözlemlenmiştir.
Şu an için programın nerede yayınlanacağı hala belirsiz olsa da, yapımcılar umarız başka bir platformda devam ederiz umuduyla çalışmalarını sürdürüyorlar.
Sağlık çalışanı Dr. Cambria Nwosu, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda programın toplum üzerindeki etkisini şu şekilde ifade ediyor:
“Susam Sokağı’nda büyüyen bir anne olarak bu karar beni derinden üzüyor. Susam Sokağı sadece bir programa değil, aynı zamanda çocuklara nezaket, çeşitlilik ve dayanıklılık konularında erken eğitim sunan vazgeçilmez bir kaynaktır.”
